2024 Paris Olimpiyatlarında Sürdürülebilirlik

2024 Paris Olimpiyatları, Almanya’daki Euro 2024 turnuvasından sonra yılın bir diğer büyük organizasyonu olarak 11 Ağustos’ta sona erdi. Yaklaşık 11 bin uluslararası sporcu, 13-14 milyon ziyaretçinin önünde, 35 yarışma tesisinde 32 farklı branşta mücadele etti.

Fransa, bu olimpiyatlar için 7,5 milyar Euro’luk bir bütçe ayırdı.

Türkiye olarak 18 spor dalında 102 sporcu ile yer aldığımız 2024 Paris Olimpiyatlarında üç gümüş ve beş bronz madalya kazandık, ancak altın madalya elde edemedik.

Olimpiyatlarda başarı, spor eğitimi, kulüpler, seçmeler, antrenörler, coğrafya, iklim, sosyolojik yapı, refah ve eğitim seviyesi, kadın-erkek eşitliği, kültürel değerler ve özgürlük alanları gibi çeşitli unsurlarla ilgilidir.

Spor başarıları, sadece fiziksel yeteneklerin bir göstergesi olmanın ötesinde, aynı zamanda bir ülkenin genel refah seviyesini ve eğitim kalitesini de yansıtır. Düşük gelirli ülkeler ise genellikle maliyeti düşük, doğal avantajları olan ve sınırlı kaynaklarını en iyi şekilde değerlendirdikleri spor dallarında madalya için yarışıyorlar.

Paris 2024 Olimpiyatları, “tarihin en yeşil olimpiyatı” olma iddiası taşısa da, bu beklentilerin gerisinde kaldı.

Olimpiyatları sürdürülebilir hale getirmek çok zor.

Paris 2024 Olimpiyatlarının bu konudaki kesin sonuçları açıklanmamış olsa da, sürdürülebilirlik adına birçok iddia ortaya atılmıştı.

Oyunlar sırasında emisyonları 1,58 milyon metrik ton CO2 eşdeğeri ile sınırlamak hedefleniyordu. Bu miktar, New York'tan Paris'e Boeing 787 uçaklarıyla tek yön uçan yaklaşık 1,3 milyon ekonomi yolcusunun neden olduğu emisyona denk geliyor. Paris'te ise, tüm spor tesislerine düşük karbonlu ulaşım seçenekleri sunuluyor; bisiklet yolları, Metro hatları, otobüsler ve diğer toplu taşıma araçları gibi alternatiflerle erişim sağlanabiliyor. Ancak, insanların Olimpiyatlar veya benzeri büyük etkinliklere nasıl ulaşacaklarını kontrol edememek, bu tür organizasyonların daha fazla iklim zararına yol açıp açmayacağı konusundaki endişeleri gündeme getiriyor.

Oyunların geleceğinin düşünülmesi gerekiyor!

Artık daha az sayıda şehir, bazen atıl durumda kalan altyapıya milyarlarca dolar harcamak için gönüllü oluyor.

Paris Olimpiyatlarında sürdürülebilirlik çalışmaları açısından neler oldu?

Air France, ABD şehirlerinden Paris'e uçuş kapasitesini yüzde 15 artırmış olmasına rağmen, şehrin normalden çok daha kalabalık olmasının beklenmesi nedeniyle birçok kişi Fransa’ya uçmaktan kaçındı ve şirket 180 milyon Euro zarar açıkladı.

Otel rezervasyonları da hayal kırıklığı yarattı; Paris'in otel doluluk oranları beklenenin altında kaldı ve oda fiyatları düştü.

2024 Paris Olimpiyatlarında, Fransa'daki altı rüzgar çiftliği ve iki güneş enerjisi çiftliğinden sağlanan enerji ile tüm mekanlar elektrik kesintileri durumunda kullanılacak jeneratör ihtiyacını en aza indirmek için kamu enerji şebekesine bağlandı. Ayrıca, dizel jeneratörlere alternatif olarak biyoyakıt, hidrojen veya pillerle çalışan elektrik jeneratörleri kullanıma hazır hale getirildi.

Olimpiyat köyü, jeotermal soğutma sistemi sayesinde iç mekan sıcaklıklarını dış mekanlardan en az 6 santigrat derece daha düşük tutmayı başardı.

Yemeklerde de sürdürülebilirlik ön plandaydı; sunulan öğünlerin yüzde 60'ı bitki bazlı, yüzde 80'i Fransız menşeli ürünlerden, yüzde 25'i mekanların 250 kilometre çevresinden ve yüzde 30'u organik ürünlerden yapıldı.

Tek kullanımlık plastik miktarı, Londra 2012 Olimpiyatları'na kıyasla yarıya indirildi; artık gıdalar yenilenebilir gaz üretmek için bağışlandı, kompostlandı veya yeniden kullanıldı.

Paris Olimpiyat Köyü, sürdürülebilir ve çevre dostu bir tesis olarak öne çıkarken, sporcuların idrarı geri dönüştürülerek gübre olarak kullanıldı.

Açılış töreni, ilk kez geleneksel bir stadyum dışında, Sen Nehri’nde gerçekleştirildi. Ancak, Seine Nehri'nin kirliliği nedeniyle bazı yarışmalar ertelendi ve bu durum eleştirilere neden oldu. Tören esnasında sergilenen performanslar ise dini değerlere saygısızlık yapıldığı gerekçesiyle eleştirildi.

İç tasarım yaklaşımları ile tahmini 600.000 ila 800.000 arasında tüm mekanlarda ihtiyaç duyulan mobilya miktarından tasarruf edildi. Ortalama yüzde 35 geri dönüştürülmüş malzemeden ve tamamen geri dönüştürülebilir malzemeler kullanıldı.

Olimpiyat köyündeki yatak çerçeveleri güçlendirilmiş kartonla kaplanırken, şilteler geri dönüştürülmüş balık ağlarından yapıldı.

Olimpiyat Köyü'nde yemek servisi yapmak için kullanılan 100.000 tabak, yemek şirketi Sodexo tarafından gelecekteki etkinlikler için yeniden kullanılacak.

Mevcut stadyumlardaki ve geçici mekanlardaki aydınlatma sistemleri, daha enerji tasarruflu LED'lerle yenilendi.

Paris Olimpiyat Su Sporları Merkezi de sürdürülebilirlik ilkeleri göz önünde bulundurularak inşa edildi. İçbükey çatısı, ısıtılması gereken iç mekân alanını yüzde 30 oranında azaltırken, üzerine monte edilen güneş panelleri binanın enerji ihtiyacının yüzde 20'sini karşılıyor.

Yeni turnuva mekanları inşa etmek yerine, 2024 Paris Olimpiyatları'nın mekanlarının yüzde 95'i ya önceden var olan ya da Stade de France veya Vélodrome de Saint-Quentin de dahil olmak üzere etkinlik için geçici olarak inşa edildi. Geçici yapılar ve binalar, daha sonra başka bir yerde yeniden kullanılabilmesi için kolayca sökülebilir malzemelerden yapıldı.

Olimpiyat madalyaları, döngüsel ekonomi mesajlarını vurgulamak için Eyfel Kulesi'nin önceki yenilemesinden alınmış 18 gram orijinal demir içermektedir. Madalyalar için kullanılan altın ve gümüş %100 geri dönüştürülmüş, bronz madalyalar ise Fransa'nın madeni paralarını üretmekten sorumlu devlete ait bir kurum olan Monnaie de Paris'in diğer üretimlerinden elde edilen metal artıklarından yeniden kullanılan bir bakır, kalay ve çinko alaşımından yapılmış.

Los Angeles 2028 ve Avustralya 2032 Olimpiyatlarının bir sonraki ev sahipleri olarak sürdürülebilirlik konusunu ele almaları çok daha önemli olacak. Gelecekte bu konuda daha yoğun tartışmalar olacak gibi görünüyor.