Değer zincirinde kırılma

Dr. Batuğhan KARAER

Yazıma, Barış Pınarı Harekatının Türk Silahlı Kuvvetleri’mizce başarı ile ve en az kayıpla tamamlanmasını dileyerek başlamak istiyorum.

Thomas Cook’un iflasının yankıları hala devam ediyor.

İflasın nedenleri ve etkileri üzerinde duruluyor. Gerek ülkemiz ve gerekse Avrupa turizm sektöründeki birçok kesimin konuştuğu konuların başında, neden iflas ettiği ve kime ne kadar zarar verdiği bu zararında nasıl telafi edileceği geliyor.

Öyle görünüyor ki bu tartışmalar uzun süre devam edecek. Ayrıca 9 bini İngiltere’de olmak üzere toplam 22 bin çalışanın ne olacağı ile ilgili belirsizlik de devam ediyor.

Diğer yandan da Tur operatörleri iflas eden Thomas Cook’tan rezervasyon yapmış müşterilerini kapmak ve otellerden ek kapasite almak için birbiriyle yarışıyor.

Thomas Cook’un tur operatörlerinden Neckermann Reisen, Öger Tours ve Bucher Reisen’ın da mevcutta yapılmış rezervasyonları korumak için yol aradığı, bu amaçla çeşitli firmalarla görüşmeler yaptığı gelen haberler arasında.

Bu iflasın ardından rezervasyon sistemi de tartışılıyor. Turist parasını ödediği halde tatili sırasında paket turu aldığı tur operatörü iflas ederse otel ondan ek ödeme isteyecek mi? Böyle bir durumda seyahat sigortasının yetmediği ya da hemen devreye giremediği durumda, sistem müşteriyi nasıl koruyacak? Bu da yanıt bekleyen sorular arasında.

Turizm sektöründe dengeler de değişecek. Thomas Cook’dan personel ve şirket geçişi ile TUI’den sonra ikincilik sırasına kim geçecek? Bütün bu soruların yanıtlarını önümüzdeki dönemde hep birlikte göreceğiz.

Ama geldiğimiz noktada Thomas Cook’un iflasının nedenlerinin başında şirket yönetimi ve Brexit’in geldiği değerlendiriliyor. Bir de bu batışın nedenlerinin arasında paket turu oluşturan değer zincirindeki kırılmanın da etkili olduğunu düşünüyorum. Paket Turu oluşturan ana unsurların başında;

   -Tur Operatörü
   -Havayolu
   -Acente, (incoming)

-Otel gelmektedir. Gerçekte müşteri paket turu satın aldığında hizmeti bu zincirden oluşan değeri elde ederek tatilini gerçekleştiriyor. Paket tur ona tur operatörü ve otel dışında bir çok fazla seçme şansı vermiyor.

Paket turun içinde havayolu ve ilgili destinasyondaki acenteyi (otel transferi karşılama, tur hizmetleri alışveriş vb.

incoming firması) tur operatörü belirliyor. Ama günümüz turizm pazarında gelişen teknoloji ile birlikte paket turu oluşturan bu zincir kırılarak müşterinin kendi tercihlerine göre şekilleniyor.

Müşteri istediği tatili, tur operatörü yerine, havayolu şirketi ya da otel üzerinden kendi tercihlerine göre şekillendirebiliyor. Uçak biletini aldığı sırada otelini, transferini de seçebiliyor.

A grubuna ait otelden rezervasyon yaptırırken, B grubuna hizmet eden acente ile transferini yaptırıp, C havayolları ile gidip, D havayolu ile dönebiliyor.

Adına dinamik paket dedikleri bu yeni yaklaşım şirketlerin iş yapış modellerini de derinden etkilemeye başladı. Bu değişimin bir yansımasının da bu değişime yeterli boyutta ayak uyduramayan Thomas Cook’un da sonunu getiren nedenlerden birisi olduğunu düşünüyorum.