Dünya Sağlık Örgütü, 31 Mart tarihinde “Konaklama Sektöründe COVID-19 Yönetimi için Oparesyonel Hususlar” konusunda “Geçici Rehberlik” adı altında bir bildiri yayınladı. Yayınladığı bu metinde otellerde alınması gereken tedbirler ile ilgili detaylı bilgiler ve tavsiyeler bulunmaktadır. Bu yönüyle, otellerde virüse karşı uygulanması gereken hijyen tedbirleri ile ilgili ne gibi işlemler yapılacağı konusunda bazı hususlar aşağıdaki gibidir.
Bu belge de önerilen önlemlerin konaklama tesislerinde bulunan, üst düzey yöneticiler, iş güvenliği ve sağlığı kurulları, sağlık yetkilileri ve kurum içindeki diğer paydaşlar tarafından dikkate alınması ve uygulanması beklenmektedir.
Önleme amaçlı olan bu tedbirlerin en başında el hijyeni ve sosyal mesafenin korunması, göz, ağız ve buruna dokunmaktan kaçınma ve kamusal alanlardaki yüzeylerin sıklıkta temizlenerek dezenfeksiyonu en başta gelmektedir.
Bu kapsamda yapılması öngörülen hususları özetleyecek olursak;
Bir aksiyon planı oluşturulmalı ve bu plan çerçevesinde alınan karar ve uygulamaların eksiksiz olarak yerine getirilmesi sağlanmalıdır.
Önbüro departmanında “ACİL DURUM” numalarını da içeren bir iletişim listesi hazır bulunmalı ve yine bu acil durumlar için kullanılmak üzere gerekli olan her türlü acil durum ekipmanı ve gereçleri hazır bulunmalıdır. Önbüroda hizmetler sosyal mesafe kurallarına uygun olacak şekilde planlanmalıdır.
Teknik Servis Deparmanı olarak; Su dezenfeksiyonu konusunda gerek günlük kullanım suyu, gerek havuz ve spa suları uluslararası normlara ve standartlara en üst limitlerde uyumu sağlanmalıdır. Bulaşık makinalarının ve çamaşır ekipmanlarının doğru ısıda ve doğru dozlamada çalıştıklarından emin olunmalıdır.
Her ne kadar COVID - 19 havadan havaya bulaşmasada ortamın düzgün havalandırılması ve hava filtlereninin düzenli temizlenmesi kişiden kişiye burun veya ağızdan küçük damlacıklar yoluyla bulaşmasını önleyecektir.
Kullanımda olan her türlü sabun, dezenfektan, el kurutma makinaları vb ekipmanların düzgün çalıştığından emin olunmalıdır.
Ayrıca misafir ve personel tarafından kullanılan, Restoran, Bar, WC vb mekanların girişlerine el dezenfeksiyon cihazları konulmalıdır.
Restoran, bar ve yemek salonu gibi umumi kullanıma açık yerlere girerken; Gerek personel, gerek misafirler kişisel hijyenlerine dikkat etmeli ve girişte bulunan el dezenfektanları ile ellerini dezenfekte etmeleri hatırlatılmalıdır.
Restoranlarda misafiren sunulan ürünlerden ihtiyaç fazlası üretim engellenmeli gerekti kadar ürün anında üretilmelidir. Ayrıca serviste kullanılan maşa ve kepçeler sık sık değiştirilmeli ve ayrı bir kapta muhafaza edilmelidir. Her verilen hizmetten sonra ve gerekirse daha sık temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Kahve, soda vb ekipmanlar özellikler kullanıcıların elleriyle daha fazla temas eden parçaları en az her hizmetten sonra ve eğer gerekiyorsa daha sık temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Tüm bulaşıklar, gümüş ve cam eşyalar, bulaşık makinesinde yıkanmalı ve dezenfekte edilmelidir, Bu ürünler kullanılmamış olsalar bile konukların yada personelin ellerinin temas etmiş olma ihtimallerine karşılık tekrar yıkanmalıdır.
Masaların yerleşim planı her 10 m2 de 4 kişi olacak şekilde ayarlanmalıdır. Masalar, bir sandalyenin arkasından başka bir sandalyenin arkasına kadar olan mesafenin 1 m'den fazla olacağı ve misafirlerin en az 1 m mesafeden birbirlerine bakacakları şekilde düzenlenmelidir.
Her ne kadar COVID19 ile ilgili mevcut kanıtların çoğu çocukların daha az risk grubunda olduğunu gösterse bile, enfekte olan, kritik hastalık geliştiren hatta ölen çocukların olduğu da rapor edilmiştir. Bu sebeple çocuk sayısına ve ulusal sağlık otoritelerinin talimatlarıda dikkate alınarak bu tür çocuk eğlence alanlarının kapatılması uygundur. Ama her ne sebeple olursa olsun bu tür tesislerin temizlik ve dezenfeksiyon prosedürleri çok özel olmalıdır ve eksiksiz yerine getirilmelidir.
Kuruluşta herhangi bir COVID19 vakası olmasa bile tedbir amaçlı olarak hijyen tedbirlerinin arttırılması önerilir. Bu sebeple asansör düğmeleri, kapı kolları, wcler, trabzanlar, anahtarlar vb sık dokunulan nesnelerin temizliğine özel önem verilmelidir.
Konaklama esnasında COVID19 olduğu anlaşılan veya süphe duyulan misafirlerin ayrılmasından sonra odanın bu durumlar için özel hazırlanmış olan temizlik ve dezenfeksiyon planı uygulanmalıdır. Buna göre;
• Tuvalet, lavabo ve banyo gibi potansiyel kirlenmiş yüzeylere %0.1 sodyum hipoklorit (çamaşırsuyu) li su ile sprey şeklinde sıkıldıktan sonra 10 dakika beklenilmeli ve daha sonra temiz su ile temizlenmelidir.
• Mümkün oldukça tek kullanımlık temizlik malzemeleri kullanılmalı aksi durumlarda %0.5 hipoklorit çözeltili su ile dezenfekte edilmelidir.
• Tekstil çarşaf ve giysiler özel işaretli çamaşır torbalarına konulmalı bulaşı yaymayacak şekilde dikkatlice taşınmalıdır. Bu tür malzemeler normal deterjanla 70 derece veya üzerinde bir ısıda yıkanmalıdır.
• Tek kullanımlık ürünler, (eldiven, maske, kağıt havlu vb) kullanılmalı ve bu ürünler kullanıldıktan sonra bulaşma riskini azaltmak için kapalı kaplara konularak otel atık eylem planına uygun bir şekilde imhası yoluna gidilmelidir.
• Tüm odalar ve genel mekanlar günlük olarak iyice havalandırılmalıdır.
Temizlik personeli hasta olan veya şüphe duyduğu misafirleri, çalışma arkadaşlarını idareye veya resepsiyona bildirmelidir. Temizlik personeli temizlik görevini yerine getirirken, kişisel koruma ekipmanlarının kullanımı konusunda eğitilmeli ve bu malzemeler kullanım için temin edilmeslidir. Adı geçen malzemeler; Eldivenler, tek kullanımlık önlükler, kapalı ayakkabılar, geçirimsiz yüz siperi ve geçirimsiz önlükler dir.
Eğer misafir yada personelden biri akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gösterirse, bu kişinin diğerleri ile teması minimum düzeye indirilmelidir. Bunun için;
• Hasta diğer insanlardan en az 2 m uzağa ayrılmalıdır.
• Eğer hasta herhangi bir sağlık kuruluşuna gönderilemiyorsa yönetim hastaya yeterli şekilde bakılması için her türlü önlemi almak zorundadır. Bu sebeple oluşan bu enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü konusunda yeterince eğitilmiş bir personelin bu hasta kişinin hizmetini takip etmesi sağlık durumunun takibi sağlanmalıdır.
• Hasta olduğu düşünülen kişinin mutlaka maske takması sağlanmalıdır.
• Hasta kişinin maske takamaması durumunda en az tek kullanımlık önlük, eldiven, maksek ve göz koruyucu takmadan hasta ile temastan kaçınılmalıdır.
Dünya sağlık örgütünün hazırladığı bu rehber ışığında acilen sağlık ve turizm bakanlığı tarafından bir “bilim kurulu” oluşturulmalı ve kendi standartlarını belirlemelidir. Ayrıca oluşturulacak sertifikasyon ve denetim mekanizması aracılığıyla oluşturulan bu prosedürlerin otellerimizde eksiksiz olarak uygulanması sağlanmalıdır. Yapılacak haberli habersiz denetlemeler sonucunda işletmelere sahip oldukları hijyen durumunu gösterir örneğin COVID FREE HOTEL yada HIGHLY HYGIENIC HOTEL sertifikası verilmeli ve bu belgeler otelin/destinasyonun satış-pazarlamasında ve tanıtımında ön plana çıkarılmalıdır.
Yukarıda kısaca özetlemeye çalıştığım bu dökümanın orjinal haline aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Kalın sağlıcakla...
https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331638/WHO-2019-nCoV-Hotels-2020.1-eng.pdf