Turizm, havayolları ve milli havayolları

Dünyada, milli havayollarına ‘’Flag Carrier’’ yani bayraktar  denir...

İngiltere’de British Airways, Fransa’da Air France, Almanya’da Lufthansa, Hollanda’da KLM, Türkiye’de Türk Hava Yolları... Bunların büyük çoğunluğu son 20 – 25 yılda şirketleşmiş, hisseleri halka açılmış ve/veya tamamıyla satılmıştır...

Bunun sebebi; sivil hava taşımacılığının anlayışı değişmiştir...

Sivil hava taşımacılığı, IATA gibi kurumların dikte edemeyeceği kadar büyümüştür... Avrupalı ve ABD’li 20 havayolunun tekeli sona ermiştir... AB ile Avrupa’da ‘’Open Skies’’ yani AB üyesi her havayolu istediği noktadan istediği noktaya uçabilmeye başlamıştır... Özel havayollarının filoları beklenenin 20 katına çıkmıştır... Ryanair, Easyjet, Jet2, Thomas Cook, Thomson gibi ‘’Cheap and Cheerful’’ yani heryere, herkesin ödeyebileceği havayolları heryerdedir... Vizz Air, Blue Air, Smart Wings... Macarlar, Romenler, Çekler bile bu kervandadır...

Hava taşımacılığının fabrika ayarlarını bozan İrlandalı Michael O'Leary ve Ryanair İNANILMAZ’ı gerçekleştirip, 340 adet Boeing 737-800/189Y ile 36 ülkede, 225 havalimanına, uçak başına 29,41 personel ile operasyon yapıp 8,37 milyar dolar ciro ve 1,45 milyar dolar kar etmiştir... Birincilik soyut bir kavram oldu / NEYE GÖRE – KİME GÖRE BİRİNCİ ???

Her sene zarar etmek yalnız THY’ye has değildir... Milli havayolları tekel sona erdikten sonra zarar etmektedir... THY’nin 2018 yılı zararı 8.2 milyar liradır derler! 2023 hedefi; 500 uçak, 120 milyon yolcu ve 30 milyar dolar ciro ne kadar gerçekçidir ?.. 2018’de 300 uçak ve 10 milyar dolar ciroyla 1,5 milyar dolar zarar eden THY, 4 yılda; filosunu ikiye, cirosunu üçe katlama hedefini açıklarken keşke kar hedefini de açıklasa !!! Birşeyler öğreniriz... Kokpit dergisinde yayınlanan THY’nin 2018 bilançosu ektedir...

Milli havayolu saplantıları;

• Ülkenin vitrinidir, en güzel, en yeni ve en ünlü olmalıdır...
• İtibardır... İtibardan tasarruf olmaz...
• Birinci olmalıdır (neye göre-kime göre)... Uçak sayısı mı ? Filo yaşı mı ? Yolcu sayısı mı ? Konfor mu ? Güvenlik mi ?.. THY de birincidir... En fazla destinasyona uçan havayolu olarak (dolu-boş)... 122 ülkede, 304 havalimanı...

Milli havayolları neden para kaybeder;

• İç ve dış siyasete alet olur... İçte seçim bölgelerini memnun etmek için açılan havaalanlarına uçuşlar, dışta herkesi memnun  etmek için alınan uçaklar...
• Arpalık olarak kullanılır (yönetim kadroları hükümete yakın, hava taşıma, hatta taşıma ile ilgisi olmayan kişilerle doldurulur)...
• İşe kişi değil, kişiye iş yaratılarak uçak başına personel formülüne göre değil, siyasetçi başına personel sistemiyle bir yumurtayı dört eleman taşır ve sonunda da yumurta kırılır...
• Turizm Tanıtma’ya ayrılan bütçenin çok daha fazlası THY reklamlarına ayrılmaktadır...

Aşağıda, bilinen bazı havayollarından örnekler...

1.rakam; bir uçak başına personel sayısı...

2.rakam; toplam personel sayısı...

3. rakam; filodaki uçak sayısı...

Birbirlerinden çok farklı 7 havayolunun yıllık cirolarını da verdim...

                                   1               2            3

Ryanair                   29.41 ... 10,000 ... 340 ... $8,37 milyar ciro...

Emirates                231.53 ... 56,725 ... 245 ... $24.2 milyar ciro...

Lufthansa               193.13 ... 118,781 ... 615 ... $33.8 milyar ciro...

Delta                       110.80 ... 80,000 ... 722 ... $40.3 milyar ciro...

United Airlines      117.48 ... 84,000 ... 715 ... $38.9 milyar ciro...

American Airlines  120.66 ... 113,300  ... 939 ... $42.7 milyar ciro...

Turkish Airlines      82.06 ... 27,000 ... 329 ... $10 milyar ciro...

Garuda Endonezya  56.15 ... 7,861 ... 140

Air China Çin H.Y.     70.39 ...  25,269 ... 359

Scandinavian SAS   88.70 ... 12,329 ... 139

Swiss İsviçre H.Y.    97.19 ... 8,067 ... 83

Alitalia İtalyan H.Y. 127.60 ... 14,036 ... 110

British Airways      135.07 ... 39,710 ... 294

Iberia İspanyol H.Y. 140.63 ... 18,000 ... 128

Japan Airlines        141.41 ... 31,534 ... 223

Egypt Air Mısır H.Y.  142.86 ... 9,000 ... 63

Saudia                     152.40 ... 24,842 ... 163

Air Canada              157.89 ... 27,000 ... 171

Iran Air                     174.41 ... 7,500 ...     43

Malaysian                181.82 ... 14,000 ...   77

Aeroflot Rus H.Y.    187.21 ... 30,328 ... 162

Australian Qantas  218.49 ... 28,622 ... 131

Singapore Airlines  219.84 ... 23,963 ... 109

Air France                 295.97 ... 69,553 ... 235

Syrian Air                  400 ... 4,000 ... 10

Sonuç

Turizmden büyük beklentisi olan ülkelerin hiçbirinde THY gibi bir havayolu yoktur... Eğer satılmıyor/özelleştirilmiyorsa bari Turizm’in işine yarasın... Burkina Faso’ya, Patagonya’ya, Ethiyopya’ya uçacağına turist gelen noktalarda ABA ALTINDAKİ SOPA olarak bulunmalı ve Antalya, İzmir, Dalaman, Bodrum ve Gazipaşa’ya direk, tarifeli ama özel tarifeli uçarak SÜREKLİLİK sağlamalıdır... Yeni İstanbul havaalanının iç hat bağlantı yükü de azalır, dış bağlantılara gerçekten HUB olacak hale gelir...

THY, Ulaştırma Bakanlığı ve Sivil Havacılık G.M. aracılığı ile Türk Özel Hava Taşıma şirketlerinin tepesinde kabus gibi durmayı bırakıp Türkiye’de de bir an önce TC kuyruklu uçaklara OPEN SKIES başlamalıdır... THY pazarda boşluk doldurtan değil boşluk dolduran olmalıdır... Zora koşan değil, kolaylatan olmalıdır...

Selamlarımla,