Uluslararası ticaret hukukunda, 18 YY’da kabul edilmiş Latince kavram halen geçerlidir... ANA YAPI - İŞİ VEREN – PATRON – PRİNSİPAL – MAJÖR, kendisi adına işlerini ‘’kendisi gibi’’ yaptırmasına acentelik, işleri yapan kişi veya kuruma acente denir... Kuralları işi veren belirler ve kurallar kanunun üstünde olamaz !..
Sözlü anlaşmalar dönemi bitti... Günümüzde ulusal veya uluslararası anlaşma ve hatta vekaletname (agreement, proxy, trust deed) hazırlanması şarttır... Acente, adına hareket ettiği ‘’ana yapı’’nın belirlediği kurallarla ve belirlenen ücret karşılığında iş görür...
Acentelik iki taraftan birinin isteği ile veya hukukun gereği olarak sona erdirilebilir, ancak uluslararası hukukta; acentelik anlaşması çok azı dahi başlamış İŞLEM, SATIŞ veya SERVİSLERİN tamamlanması ile sonlanabilir... Yani, acente başladığı işi tamamlamakla yükümlüdür... Yarıda bırakamaz, aksi takdirde tüm zarar ve tazminatı karşılar...
1841’de mobilyacı ve Babtist Vaiz Thomas Cook (Avustralya’yı keşfeden, 1728 doğumlu Kaptan James Cook ile karıştırılır) alkol karşıtlarını (TEMPERANCE) grup yapıp 1 şiling karşılığında Leicester’den Loughborough’ya trenle götürerek ilk SEYAHAT ACENTELİĞİNİ başlattı... 1855’de ilk yurtdışı organizasyonunu A.B.D.’ye yaptı... Cook Ailesi, iç turizmde 160, dış turizmde 150 yıl yeter deyip şirketteki hisselerini 2000’de başlayarak sattı... O günden beri şirket mali sıkıntı çekiyor...
Britanya’nın TÜRSAB’ı (Birleşik Krallık; İngiltere-İskoçya-Galler-K.İrlanda) ABTA’dır... 1.200 asil üye ve toplamda 4.675 seyahat ofisini denetleyen kurumdur... Bu şirketlerde toplam 71.292 kişi çalışır ve 33.7 milyar Pound ciroları vardır... ABTA üyelerinin 2.035’i aynı zamanda Tur Operatörüdür (İç ve Dış)... 71.292 personelin 29.557’si Tur Operatörlerinde çalışır...
CAA, Sivi Havacılık Dairesi tarafından verilen ATOL (Havayoluyla Tur Operatörlüğü Lisansı) ile 33.7 milyarın 14.4 milyarını, 22 milyon kişiye yurtdışı paket tatil satarak/sattırarak bunlar yapar... 2018’de kişi başı paket tatil satış fiyatı ortalaması (11 geceleme) 654 Pound’dur... Britanya’nın en büyük 10 Tur Operatörü ve 2018’de gerçekleştirdikleri kişi sayıları;
1. TUI UK 5,678163
2. Jet2 3,810,320
3. Thomas Cook 2,471042
4. On the Beach 1,646,800
5. We Love Holidays 1,233,692
6. Expedia Group 1,178,450
7. British Airways Holidays 939,802
8. easyJet 705,020
9. BravoNext 568,096
10. Travel Republic 554,102
22 Milyonun 19 Milyonunu ilk 10’daki operatörler satar... 19 Milyonun en az 15 Milyonu DİREK İNTERNET SATIŞIDIR... Acente ve komisyon yoktur !.. İlk 10’daki 7 operatörün satış ofisi bile yoktur... İnternet sitelerinde sorun olursa yardım etmek üzere CALL-CENTRE’ları vardır...
Britanya, DÜNYADA EN ÇOK ZİYA
RET EDİLEN ALTINCI ÜLKEDİR ve yılda ortalama 40 – 42 milyon yabancı ziyaretçi ağırlar... INCOMING’den 32 Milyar Dolar (26 Milyar Pound) gelir elde eder... Gelenler, ulaşım ve konaklama hariç kişi başı (ortalama 5 günde) 780 Dolar harcar... Londra West End’de şu anda 49 müzikal ve tiyatro sahneleniyor, bir o kadar da konser... Kültür ve sanat organizsyonunu seyahat acenteleri yapar ve iyi para kazanır... Müze, saray, kale, şato, sanat evleri ziyaretleri... Deniz, nehir, göl gezileri... At yarışları, futbol, tenis, golf, rugby, kürek vb. Spor müsabakalarını seyahat acenteleri organize eder...
Diğer seyahat acente işlevleri ve cirolar (%5 – 20 komisyon);
Tarifesiz Hava Taşıma (Unscheduled Air) 2.9 Milyar Pound
Deniz ve Kıyı Taşımacılığı (Sea&Coastal) 2.8 Milyar Pound Tarifeli Hava Taşımacılığı (Scheduled Air) 22.8 Milyar Pound
Geçen hafta Facebook’ta TÜRSAB yönetiminin THY’ye açık mektubunu okudum... Vah Türk Turizmi vah dedim... Ne hallere düşmüşüz... 1970’lerin Acıklı-Ağlamaklı Türk Filmi... THY, internetden direk satış kampanyası başlatıyor diye acenteler batacaksa LÜTFEN BATSIN... Dünya sana değil, sen dünyaya uyacaksın !!! Yukarıdakilerle beraber aşağıdakileri de sindire-sindire oku... Elinde de hesap makinesi olsun !
1) Britanya’nın 3 ülkesi ve K. İrlanda’da, Tur Operatörleri dahil, 4.675 seyahat şirketi var... Türkiye’de 12.000 acente olur mu ?
2) 22 Milyon YAZ, 7 Milyon KIŞ... Toplam 29 Milyon YURTDIŞI, 5,6 Milyon YURTİÇİ paket tatil satılan, 42 milyon yabancı ziyaretçi gelen ülkenin 3 KATI SAYIDA ACENTE olur mu ???
3) THY 2018’de 10 Milyar Dolar ciro yapmış... 1,5 Milyar Dolar zarar etmiş... 10 Milyar Dolarlık cironun ¼’ü Türkiye’de satılan biletler olsun; 2.500.000.000 Dolar (122 ülke, 304 havalimanı... çok zor ama, torpil geçelim)... %10 satış komisyonu versin... 250.000.000 Dolar... 12.000 acenteye böl; 20.833 Dolar...
4) EYLÜL – EKİM – KASIM, THY Londra’dan İstanbul’a gidiş-dönüş kişi başına 120 – 150 Pound’a bilet satmaya uğraşıyor... Rakipleri (başta British Airways), 400 Pound’a gidiş-dönüş uçak ve 5 gece, 5-yıldız BB otel satıyor... İstanbul çıkış Londra gidiş-dönüş ve 7 gece BB, 4-yıldız otel, 500 Pound’a satıyor...
5) HERKESE + HER KESEYE... Pegasus, 120 – 140 Pound’a uçuyor... Artık herkesin uçakları yeni... Ekonomide gidecek olan ve Kıbrıs bağlantısından Kıbrıslı Türkler de Pegasus’ta... Pegasus dünyaya ayak uydurmuş... Otel de satıyor, transfer de satıyor, araç da kiralıyor...
Arkadaşlar, ’’Qui facit per alium facit per se ipsum’’u kabul edin, rahatlayın... Birisi seni acente olarak isterse acente olursun... Deli Dumrul gibi geçen de geçmeyen de bana para ödeyecek diyemezsin... Ben varım, demek ki gerekliyim olmaz... Gerekliysen var olacaksın !!!
Selamlarımla,