Turizmin ve turizmcinin sesi

Turizmci unutuldu

Emin Demir

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tedbir paketlerini açıklayacak denildi. Tüm Türkiye pür dikkat televizyonlara kilitlendi.

Tedbir paketleri açıklandı ama açıklanan paket turizmciyi pek memnun etmedi.

Hatta Cumhurbaşkanı ilk açıklamasında acentecileri destek paketi içine almamıştı. Ancak daha sonra edinilen bilgiye göre Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy devreye girerek geceyarısı destek paketinden yararlanacaklar arasına acentecilerde alındı.

Açıklanan destek paketinde turizm için neler var?

Konaklama vergisi Kasım ayına ertelendi. Zaten bu konaklama vergisinin detayları hala ortada yoktu. 10 gün kalmasına rağmen bu vergiyi müşteri mi, tur operatörü mü, yoksa otelci mi ödeyecek? belli değildi.

Yani konaklama vergisinin ertelenmesinin katkısı tartışılır.

Birde Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemelerini Nisan, Mayıs ve Haziran ayları için 6 ay süreyle ertelendi.

Bundan da ancak kendi mülkü olmayanlar yararlanabilecek. Yani tüm otelcilerin yararlanacağı bir destek değil.

Bir başka destekte şu: İç havayolu taşımacılığında 3 ay süreyle KDV oranını yüzde 18'den yüzde 1'e indiriyor. Bu uygulama iç hat seferlerinde bir rahatlık sağlayabilir ama turistleri yurt dışından getiren havayolu şirketlerini hiç bir şekilde kapsamıyor. İç hat uçuşları sürüyor ama dış hat uçuşları hemen hemen durdu. Yani yurt dışına çalışan Türk havayolu firmaları ne yapacak bir soru işareti?

Eğer yurt dışına çalışan Türk Havayolu şirketleri bir süre daha uçamazlarsa batma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilirler. Türkiye'ye gelen turistlerin büyük bölümünü getiren Türk Havayolu şirketleri batarsa koronavirüs sonrasında açılacak turizm sezonunda o turistleri kim getirecek?

Şu anda bile havayolu firmaları tedbirler almaya başladılar. Bazıları çalışanların bir kısmını çıkarırlarken bazıları da çalışanları zorunlu ücretsiz izne çıkarıyorlar.

Oteller ise bu sürede adeta boş. Gelirleri yok ama giderleri çok büyük.

İyi ki kış sezonunda bu olay oldu. Otellerin yüzde 80'ininden fazlası kapalı. Koroavirüs otellerin açlışışını erteletti.

Neden otelcilere bazı kolaylıklar sağlanmıyor. Borçları ertelenmiyor. Elektrik, su, akaryakıt ve personel giderleri yükünün bir kısmı üstlenilmiyor?

Turizm sektöründe hala çalışan veya her yıl mart ayında işe başlayan yüzbinlerce turizm çalışanının durumu ne olacak? Oteller üzerlerindeki yükü hafifletmek için işe önce personelden başlıyorlar. Mevcut personeli ya ücretsiz izne çıkarıyorlar ya da işten atıyorlar.

Peki evini geçindirmekle yükümlü turizm personeli bu dönemde ne yapacak? Ne işe gidebiliyorlar ne de eve para götürebiliyorlar. Turizm personeli her zaman olduğu gibi eğer ailesinin durumu yeterli ise ailesinin katkısı ile yaşamaya çalışacak.

Milyarlarca biriken işsizlik fonundan turizm çalışanı faydalanamıyor. Çünkü büyük çoğunluğu 6 ay çalışıp 6 ay işsiz kalıyor. İşsizlik fonu da bu gibi kişilere para vermiyor.

Devlet hiç olmazsa bu kriz geçene kadar turizm personelinin maaşını işsizlik fonundan ödesin. Onlarda ailelerine bakabilsin. Yoksa turizm sektörü bu gidişle çalıştıracak eleman bulamayacak. Turizm sektörü hizmet sektörüdür. Hizmeti de personel veriyor.Bu nedenle personele sahip çıkmak gerekiyor.

Dedim ya destek paketlerinde turizmci adeta unutulmuş. Belli bir kısma biraz destek verilmiş ama asıl sorun yaşayan kesim bundan yararlanamamış.

Umarım bu eksiklik görülürde bir an önce giderilir.