FİKRİ CİNOKUR- Turizmdays.com – Turizm sezonunu sayısal bakımdan iyi kapatan ancak maliyet artışları, kur baskısı gibi nedenlerden dolayı karlılık oranları düşen turizm sektörü yeni yıl sezonuna hazırlanırken, Türkiye ve Avrupa’da ki enflasyon rakamları ile Rusya’ya karşı uygulanacak ambargo ile bölgedeki savaşların 2025 hedeflerini etkileyecek.
Turizmciler 2025 sezonu için tanıtım ve fuar girişimlerini sürdürürken, Türkiye ve Avrupa’da 2024 yılı enflasyon sonuçları ile 2025 sezonu beklentilerini de yakından izliyor.
ABD’de Başkanın değişmesi, Almanya’da mart ayında yapılacak seçimler, Rusya-Ukrayna, İsrail-Filistin ve Suriye iç savaşı ile birlikte hem Türkiye hem de Avrupa’daki enflasyon rakamları ile Rusya’ya karşı ambargonun sertleştirilmesi girişimleri, Türk turizmcinin 2025 beklentilerinde etkili olacak.
Antalyalı turizm sektör temsilcileri 2025 yılı beklentilerini anlattı.
Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Hakan Saatçioğlu, 2024 yılında Antalya’ya giren turist sayısında yüzde 7 artmış olmasının sevindirici olduğunu söyledi.
Maliyet, enflasyon ve stabil döviz kurundan dolayı turizmcinin zor bir sezon geçirdiğini ifade eden Saatçioğlu, karlılık açısından geçen yılın sayılarının yakalandığını kaydetti. Saatçioğlu, şöyle devam etti.
‘’Bazı tesislerde turist sayısında geçen yılın yüzde 5-10 civarı altında kaldığı haberlerini aldık. Türkiye’nin ekonomi zorluklarına rağmen sayılar umduğumuzu bulamadık ama diğer sektörlere göre şanslı olduğumuzu düşünüyoruz. 2025 yılında enflasyon ile mücadele kararlılık ile devam etmesi çok önemli. Öyle görünüyor ki kurlarda yıllık artış az veya stabil seyredecektir. Bu yüzden enflasyonun hızlıca kontrol altında alınması gerekiyor. Misafir sayısı açısından gelecek yılda, 2024 yılı artışını yakalarız diye öngörmekteyiz. İngiltere pazarında ilk haberler tatmin edici, lakin ilk rezervasyonu alan oteller ağırlıklı 3 ve 4 yıldızlı oteller. ITB Berlin fuarında daha net bir tablo çıkacaktır.’’
-Karlılıklar düşük kaldı
Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı Burhan Sili de 2024 sezonunun doluluk açısından iyi geçtiğini bildirdi. Tesisleri, bir önceki yıla (2023) göre daha erken açıp daha geç kapattıklarını vurgulayan Sili, ‘’Ancak yüksek maliyet artışları ve düşük kur politikası nedeniyle karlıklarımız da düşük seviyelerde gerçekleşti’’ dedi.
-Kış sezonunda tesislerin yüzde 10’u açık
Kış sezonunda Alanya bölgesindeki tesislerin ancak yüzde 10’unun açık kalmaya devam ettiğini ifade eden Sili, şunları kaydetti.
‘’Bu tesislerimiz yılbaşı ve sonrasında talep görmeye devam ediyorlar. Bölge olarak önümüzdeki yıl ve devamında, mevcut sayılarımızı korumak ve spor, sağlık, kültür gibi farklı turizm ürünleri ile hem sezon süresini genişletmek hem de karlık oranlarımızı arttırmak temel hedeflerimiz arasındadır. 2025 sezonuna yönelik olarak fiyat artışlarımızı kaynak pazarlarımızın enflasyon oranları ve bizdeki maliyet artışlarını göz önüne alarak yaptık.’’
Personel politikaları hakkında da bilgi veren Burhan Sili, sözlerini şöyle tamamladı.
‘’İstihdam politikamızda da tesislerimizin kapalı olduğu dönemlerde dahi yüksek oranlarda personel istihdam etmeye devam etmek, sosyal imkanları daha olumlu hale getirmek ve mevcut personelimizin eğitim süreçlerini yoğunlaştırmak gibi olumlu farklılıklara yöneldik. Böylece nitelikli personelin sürekli istihdamını sağlamayı da hedefliyoruz. Önümüzdeki yıl bizim dışımızda olumsuz bir takım gelişmeler söz konusu olmazsa turizmimizin artarak bölgemize ve ülkemize katkı sağlamaya devam edeceğini de öngörüyoruz.’’
-Belirsiz iyimserlik
Passo Firması sahibi ve TÜRSAB Başkanı Başdanışmanı Hamit Kuk ise turizm sektöründe 2025 sezonu için belirsiz bir iyimserlik hâkim olduğuna dikkat çekti.
Türkiye’nin önünde duran ve henüz yanıtları bulunmayan sorular olduğunu ifade eden Hamit Kuk, şöyle devam etti.
‘’Örneğin, ülkemizde uygulanan ekonomik politikaların ne yönde seyredeceği ve nasıl sonuçlar vereceğini henüz kestiremiyoruz. Yüksek enflasyondan kaynaklı maliyet artışları devam ediyor. Döviz kurları mevcut ekonomik parametrelerle uyumlu değil. Türk lirasının aşırı değerli olması hedef pazarlarda rekabet etme opsiyonlarını daraltıyor. Avrupa’daki ekonomik daralma devam ediyor. Talepteki durgunluk, yüksek ücretler, azalan rekabet gücü ve pandemiden kalan kredilerin geri ödemesi Avrupa’daki şirketleri zorluyor.’’
Rusya pazarı küçülebilir
Rusya, Ukrayna, İsrail, Lübnan, Suriye ve İran gibi ülkelerdeki karmaşaların turizm sektörünü zorlamaya devam ettiğini belirten Hamit Kuk, şöyle konuştu.
‘’Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya uygulanan ambargolara yenilerinin eklenmesi başka bir sorun. Mısır, Tunus, gibi ucuz destinasyonların atağa kalkması, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri gibi pazarların nitelikli turistlere cazip gelmesi gibi ilave konular var. Rusya'ya uygulanan ambargo baskısı turizm sektörünün önündeki yeni sorunlardan biri oldu. Birçok Rus şirketin ambargo listesine alınacak olması bu ülkeden gelecek yaklaşık 7 milyon turistin akıbetini etkileyecek. Ambargolara bir çözüm bulunamazsa ise bu pazar en az yüzde 30-40 küçülebilir.’’
-Fiyat artışı yüzde 10-15
NBK Turizm Genel Müdürü ve Antalya Kent Konseyi Başkanı Recep Yavuz da 2024 sezonunun beklentilerin üstünde olmasına rağmen kazançlarda kurdan kaynaklı düşüş yaşandığını söyledi.
Avrupa’nın en büyük tur şirketi olan Alman FTI’nin iflas etmesinin kış satışlarını olumsuz etkilediğini ifade eden Yavuz, ‘’Belli oteller artık kış sezonunu açık tutacaklar. 2025 yılında ortalama zamlar yüzde 10-15 civarında olacak. Biz (TUİ grubu) yüzde 8 ile sınırladık. 2025 yaz sezonu için Tui-Slr-Dertours iyi başladı’’ dedi.
2024 yılı artan fiyatların turizmin şeklini değiştirdiğine dikkat çeken Yavuz, sözlerini şöyle sürdürdü.
‘’2025’te seyahat edenlerin sayısı 1,5 milyarı geçecek. Yılın başında Amerika’da Başkanın değişmesi Almanya’da seçimlerin olması ve halen süren 3 önemli savaşın Ukrayna - Rusya, İsrail – Filistin ve Suriye iç savaşın gidişatı turizmciyi çok meşgul ediyor ve yakından takip ediyor. Olağanüstü bir durum yaşanmadıkça turizmin yönü 2024 yılı gibi olacak. Akdeniz yine en çok turist alan bölge olacak. İspanya geçtiğimiz yıl yaşanan Turist karşıtı gösterilerden etkilenebilir. Aynı konu İtalya ve Yunanistan için geçerli. 2025 te Avrupa’da Overtourism ve buna karşı yapılan hamleler konuşulacak. Bizde ise 2024 te yaşananların benzeri olacak. Turist sayısı artacak ama gelirler tatmin etmeyecek. Ya maliyetlerin düşmesi ya da Euro kurunun artması gerekir.’’
AurumTours GmbH Türkiye Kontrat Müdürü Aladdin Gürses de 2024 yazının sayı olarak iyi geçtiğini, hayat pahalılığı, kontrolsüz fiyat politikaları ile oteller dışındaki etkenlerin olumsuz yansıması olduğunu bildirdi.
Otellerin kalitesi nedeniyle Avrupa’dan turistlerin Türkiye’ye gelmeye devam ettiğini anlatan Gürses, ‘’Savaşların devam etmesi ve Avrupa’da işsizlik tatil için büyük etken olacak. Almanya’da sadece Bosch ve BWM ile bir büyük şirket 15 bin işçi çıkaracak. Mart ayında Almanya’da seçimler olacak. Euro paratisesi yükselmez, Almanya’da hayat pahalılığı devam eder ise olumsuz etkilenir. Ancak 2024 rakamları yakalanır.’’