Türkiye’de turizm işletmelerinin en çok üzerinde durmaları gereken konu

Turizm sektörü Türkiye’de bilindiği gibi her geçen gün artarak gelişmektedir. Bacasız sanayii olarak da ifade edilir. Fakat bu noktada hijyen kadar üzerinde durulması gereken en önemli parametrelerden biri Legionelladır.

Yaz zatürresi (Lejyonenella) hastalığının en fazla görüldüğü ülkeler arasında Türkiye'nin dördüncü sırada yer aldığı ifade ediliyor. Hastalığın görüldüğü ülkelerin kara listeye alınması ise o ülkeye seyahat edecek turistlerin fikir değiştirmesine neden oluyor.

Lejyoner hastalığı ve etken mikroorganizma bilim ve insanlık tarihi açısından “geç” denebilecek bir dönemde, 20. yüzyılın son çeyreğinde keşfedilmiştir. Legıonella hastalığı, ilk olarak 1976 yılında ABD, Philadelphia’da Amerikan Lejyon Kongresi sırasında, otelde kalmakta olan kongre katılımcıları arasında patlak veren bir pnömoni salgınının ardından tanımlandı. Toplam 182 kişinin etkilendiği bu salgında, 29 kişi hayatını kaybetti. ABD’de yılda 8 bin ila 18 bin legıonella vakasına rastlandığı tespit edilmiştir.

Lejyoner hastalığı Legionella bakterisinin neden olduğu ciddi bir pnömoni (akciğer enfeksiyonu) türüdür. Hastaların yaklaşık %5-10'u ölmektedir. Legionella'ya maruz kalan herkes hastalanmaz. Dünya sağlık örgütünün yaptığı çalışmalara göre vakaların % 75 – 80’ninin 50 yaş üzeri, sigara ve alkol kullananlarda görüldüğü tespit edilmiştir. Bunun yanında % 60 – 70 gibi bir oranının erkek olduğu gözlemlenmiş. Lejyoner hastalığının atak hızı %5'in altında olup

Legionellosis, Legionella cinsi bakterilerin yol açtığı enfeksiyondur. İki farklı klinik formda seyreder: Lejyoner hastalığı ağır formu olup, atipik bir zatürredir. “Pontiac” ateşi ise hafif seyreden formudur. Lejyoner hastalığına Legionella bakterisini içeren mikroskobik su damlacıkları (aerosoller) solunarak yakalanılır. Bu bakteriler suda yaşar ve koşullar uygun hale geldiğinde çoğalırlar

Antalya’da bir otelin su sisteminden alınan 13 örneğin 11'inden L.pneumophila serogroup 1 izole edilmiştir. Koloni sayısı beş örnekte 100-1000 cfu/100 ml arasında, altı örnekte ise > 1000 cfu/100 ml olarak bulunmuştur. Ayrıca, otelin su sisteminden alınan su örneklerinde demir (Fe) düzeyi, Antalya Halk Sağlığı Laboratuvarında çalışılmış ve yüksek (245 µg/L) bulunması nedeniyle, içme suyu yönetmeliğine göre kullanılmasının uygun olmadığı bildirilmiştir. Anlaşılacağı üzere su analizlerinde özellikle Fe parametresine çok dikkat edilmelidir.

Demir elementi, Legionella'ların üremesi ve canlılığını sürdürmesi için önem taşımaktadır. Bunun nedeni, bakteri enzimlerinde demirin kofaktör olarak yer almasıdır.

Turist konaklama merkezlerinde riskli bölgeler. Su damlacıklarının (aerosollerin) oluştuğu her yerde enfeksiyon riski vardır Legionella'nın en yaygın bulaşma şekli, kirli aerosollerin solunmasıdır. Legionella'nın iletimi ile bağlantılı olan aerosollerin kaynakları arasında klima soğutma kuleleri, sıcak ve soğuk su sistemleri, nemlendiriciler ve jakuzi kaplıcaları bulunmaktadır

Lejyoner hastalığı Avrupa Legıonella Hastalığı Denetleme Ağı (ELDSNet) Legıonella hastalığı denetlemesi gerçekleştirir. Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) tarafından koordine edilir. Ayrıca Sağlık Bakanlığının da denetimleri vardır. AB’de yapılan çalışmada legıonella vakası 2014−15’te 100.000 nüfus başına 1.30’a ulaştığı tespit edilmiştir. Türkiye’de legıonella hastalık yönetmeliği 2015 yılında yayınlanmıştır.

Lejyoner hastalığının halk sağlığı tehdidi, lejyonella bakterisinin büyümesini en aza indirgemek için su ve iklimlendirme sistemlerinin düzenli bakımı, temizliği ve dezenfeksiyonu ile azaltılabilir. Ayrıca burada en önemli olan personelin legıonella konusundaki eğitimleridir. Özellikle teknik servis elemanları, bahçeden ve spa merkezinde çalışan personellerin eğitilmesi gerekmektedir.

Bu konuda Türkiye’de turizm işletmelerinin en çok üzerinde durmaları gereken bir konudur. En basitinden buz makineleri bir Legionella kaynağı olabilir ve çok hassas personel tarafından kontrol edilmesi gerekir. Orada yapılabilecek bir hata ile tüm otel müşterilerinin legıonella hastalığına yakalanma riski çok büyüktür. Çok basit bir tedbirler ile oteller kendilerini legıonellaya karşı koruma altına alabilirler.

Sonuç olarak Turizmde Türkiye’nin yükselen bir trendi vardır. Bunu daha yukarılara çekebilmek adına gıda güvenliği, hijyen ve legıonella ile ilgili çalışmaların profosyonelce ele alınması gerekmektedir.