500 milyon dolarlık çiçek ihracatı hayal değil

FİKRİ CİNOKUR - ANTALYA – Avrupa’nın kesme çiçek ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılayan Türkiye’nin sektöre destek verilmesi ve sorunların giderilmesi halinde yılda 500 milyon dolarlık kesme çiçek ihracatının hayal olmayacağı belirtildi.

Antalya sahil kesiminde kesme çiçek üretim sezonunun sona ermesi nedeniyle Antalya Ticaret Borsası (ATB) tarafından ‘’Kesme Çiçek Sektörel Analiz Toplantısı’’ düzenlendi.

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Soner Kazaz yönetimindeki toplantıda sektörün sorunları ele alındı. Toplantıda gerekli desteklerin verilmesi ve önlemlerin alınmasıyla Türkiye’nin yıllık 500 milyon dolarlık çiçek ihracatının hayal olmayacağı vurgulandı.

ATB Başkanı Ali Çandır, kesme çiçek sektörünün sorun ve önerilerini gündeme getirmek için her yıl sektör paydaşlarının katılımıyla sektörel analiz toplantısı düzenlediklerini belirtti. Çandır, toplantıda alınan kararların ilgili kurumlara iletileceğini söyledi.

Antalya Tarım ve Orman Müdürü Gökhan Karaca da, kesme çiçek denilince Antalya’nın akla geldiğini ve sektörün güçlü bir üretim potansiyeline sahip olduğunu kaydetti.

54 bin dekar alanda süsü bitkisi üretiliyor

Moderatör Prof. Dr. Soner Kazaz, Türkiye’de 54 bin dekar alanda süs bitkileri üretildiğini, bunun 12 bin dekarını da kesme çiçeğin oluşturduğuna dikkat çekti.  Antalya’da yaklaşık 4 bin 500 dekar alanda kesme çiçek üretiminin yapıldığını anlatan Prof. Dr. Kazaz şöyle konuştu.

‘’Türkiye’de 4 bin 350 dekar alanda karanfil üretilirken, bunun 2 bin 700 dekarı Antalya’da. Çiçek denilince akla karanfil geliyor. İhracatımızın yüzde 95’ini karanfil oluşturuyor. Türkiye 2020 yılında 634 milyon dal karanfil ihraç etti. 34 milyon dolarlık karanfil ihracatımızın çoğunluğunu Hollanda, İngiltere, Polonya, Bulgaristan ve Romanya’ya gerçekleştirdik.’’

Orta Anadolu Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı İsmail Yılmaz ise pandemi başladığında sektörün 2-3 ay çok etkilendiğini ancak daha sonra toparlandığını anımsattı. Yılmaz, şöyle devam etti.

‘’Hızlı bir toparlanma ile 2020’de ihracatta 107 milyon doları yakaladık. 2021’in ilk 4 ayında 81 milyon dolarlık kesme çiçek ihracatı gerçekleştirdik. Kesme çiçek ihracatı bir önceki yılın ilk 4 ayına göre yüzde 101, canlı bitkiler ihracatı ise yüzde 23 arttı. 2021 yıl sonu için kesme çiçekte 115 milyon dolarlık ihracat hedeflemiştik. Ancak bu performansla 130 milyon doları yakalarız.’’

Dünyada kesme çiçek tüketiminin büyük çoğunluğunun 16 gelişmiş Avrupa ülkesinde olduğunu, Türkiye’nin bu ülkelerle yakın olmasına rağmen pazardan binde 8’lik pay alabildiğini anımsatan Yılmaz, ‘’Sektöre gerekli destek verilir sorunlar çözülür ise Avrupa pazarında yüzde 3’lük paya sahip olursak çiçek ihracatımız 500 milyon doları bulur” dedi.

İşçi bulmada sıkıntı yaşanıyor

Antalya Ziraat Odaları Koordinasyon Başkanı Nazif Alp, sektörün en önemli sorunlardan birinin sektörde çalıştırılacak işçi bulunmadığına dikkat çekti. Alp, ‘’İşgücüne ulaşımda büyük sorun yaşanıyor. İşçilik maliyeti toplam maliyetin yüzde 25’ini oluşturuyor. Kesme çiçek üretim merkezi Altınova imara açılmamalı. İmar gündeme alındığı zaman çiçek üretimini koruyamayız” dedi.

Karanfil çeşitleri geliştirildi.

Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitü Merkezi (BATEM) Uzmanı Ayşe Serpil Kaya, ticarete konu olabilecek 8 karanfil çeşidi geliştirdiklerini bildirdi. Kaya, ‘’Bunları en kısa zamanda sektöre kazandıracağız. Türkiye’nin ilk yerli karanfili Likya Kaya çeşidini özel sektörün kullanımına sunduk ve olumlu geri dönüşler aldık. Yerli çeşitlerin ıslahına yönelik çalışmalarımız devam ediyor” diye konuştu.

Organize Tarım Bölgesi Talebi

Toplantıya katılan sektör temsilcileri, üretim yapacak arazi bulmakta zorlandıklarını, sektörün büyümesi, üretim ve ihracatın artması için Hazineye ait atıl arazilerin çiçek üretimi için tahsisi edilmesini istedi.                         Antalya’da Organize Kesme Çiçek Üretim Bölgesi veya Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması gerektiğini belirten sektör temsilcileri, Organize Bölgenin kurulmasıyla kümelenmenin sağlanabileceği, girdi maliyetinin azalacağı gibi avantajlar elde edeceklerini vurguladı.

Sorunlar ve çözüm önerileri

Sorunların çözülmesi halinde kesme çiçekte 500 milyon dolarlık ihracatın hayal olmadığını ifade eden sektör temsilcileri, önerilerini şöyle sıraladı.

-Kesme çiçekte çeşit sorunu yaşanıyor. En çok ihracatı yapılan karanfilin dışında da ürün çeşitliliğine ihtiyaç var. Yerli çeşit geliştirilmesi konusunda akademi dünyasından destek bekleniyor.                                                         -Hedef pazar olan Avrupa’da tüketimi fazla olan kesme çiçek türleri yetiştirilmeli.                       -Seralarda elektrik sorunu giderilmeli.                                                        -Havayolu taşımacılığında kargo fiyatları çok yüksek. Bu maliyetleri artırıyor.                           -Fiziki mezatlar yerine dijital mezatlar yapılmalı. Dijital ortam pazarlamada etkin olarak kullanılmalı.                                                                              Girdi maliyetleri yüksek. Plastik, gübre, ilaç, işçilik ve enerji giderlerindeki artış ürün fiyatlarına yansımıyor.                                                                -Çiçekte ruhsatlı ilaç sıkıntısı yaşanıyor. Tarım Bakanlığı ve özel sektör bu konuda çalışma yapmalı.                                                                      -Karbon salınımı ile ilgili sektörü gelecekte bekleyen tehlikeler olacak. AB ülkeleri 2022’den itibaren karbon vergisi uygulaması başlatacak. Türkiye’de de bunun için çalışma yapılmalı.