Bankalar Antalya’yı takip ediyor, oteller el değiştirebilir

Turizmdays.com

FİKRİ CİNOKUR - ANTALYA – Bankalara 16,9 milyar dolar kredi borcu bulunan turizm sektörü, ülke turizminin lokomotifi Antalya’yı takip altına alırken, kredilerde yeniden yapılandırma bekliyor. Aksi takdirde otellerin el değiştirebileceği belirtildi.

Yatırım danışmanı eski bankacı Feti Kuyucu, turizm sektöründeki kredi stoku ve olası durumlar hakkında bilgi verdi.

 Antalya ve Muğla’nın turizm endüstrisinde özellikle kitle turizminin tamamını gerçekleştirdiğini belirten Kuyucu, yabancı turistik seyahatlerin yüzde 35-40’nı Antalya bölgesinin karşıladığına dikkat çekti. Kuyucu, ‘’ Gelirlerde buna paralel olarak gelişme göstermektedir. Dolayısıyla turizm endüstrisinde gözler devamlı Antalya bölgesi üzerindedir’’ dedi.

Covid 19 sürecinde sektörün derin bir sosyo-ekonomik krize girdiğini anlatan Kuyucu, Küresel Seyahat Gelir kayıplarının yüzde 70 -75’e dayandığını, bazı ülkelerde ise bunun yüzde 80’ leri bulduğunu kaydetti.

Türk turizm sektörünün 2000‘ li yıllardan sonra ve özellikle AB müzakere dönemlerinde önemli oranda yatırım ve büyüme göstererek 2015 yılına kadar sürekli geliştiğini anımsatan Feti Kuyucu, şöyle konuştu.

‘’Özellikle kitle turizmde yeni yatırım ve yeni tesislerle Antalya yaklaşık 260 bin oda, 450 bin yatak kapasitesine ulaştı. 2019’da sadece Antalya 16 milyon yabancı misafir ağırladı.  Yatırım ve finansal borçlarda artarak 2020 Eylül itibarıyla 6,7 milyar dolara ulaştı. Antalya’nın turizm kredilerindeki payı ise yüzde 41’lere çıktı.’’

Arap Baharı ve devamında yaşanan krizleri dikkate almayan turizm sektöründeki büyümenin ciroya (nakit akışı) ve artan talebe bağlı devam ettiğine dikkat çeken Kuyucu, şunları kaydetti.

‘’Rus uçağının düşürülmesi ve sonrası bardağı taşıran veya finansalları tetikleyen bir kıvılcım oldu. Yüksek borçluluk içerisinde olan ancak borçların çevrilebilirliği sayesinde faaliyetlerine devam eden ve sürekli nakit akışı yaratan sektör stop demişti. İşte bu olay gözleri finansallara (borçluluğa)  çevirdi ve sektör karar alıcılarında da yüksek risk içeren bir sektör algısı oluşmaya başladı.’’ 

Sektördeki hızlı büyümenin Antalya’da da görülmeye başladığını vurgulayan Feti Kuyucu, şöyle devam etti.

‘’Turizmde özellikle kitle turizminde, yatırımcısında, sermayedar ve girişimci açısından öz kaynaklar kıt ve yetersizdir. Nakit ve nakit benzeri varlıklar (seyahat avansları)  hep yatırımcının sermayesi olmuştur.  Yabancı kaynaklardan sağlanan fonlar ve sermaye benzeri krediler şirketlerimizin bilançolarında son 10 yılda önemli ağırlıklar kazandı. Küresel risk iştahı, yatırım ortamı ve kaynak bolluğu ile müthiş bir 10-12 yıl geçirilmiştir. Özellikle konaklama sektörü bankalardan önemli vade ve tutarlarda kaynak sağlayarak yatırımlarını finanse etmiştir.’’ 

Tahsili Gecikmiş Alacaklar (TGA) iki sektörü etkiliyor

Uçak kriziyle büyük daralma yaşayan turizm sektörünün 2018’de borçlarını artırdığını ve risklerin büyümeye başladığını anlatan Kuyucu, ‘’ 2019 yılında normalleşen sektör borçlarını çevirmeye çalışmış ancak 2020’de Covid 19 ile yine yapısal olarak güçlü olmayan finansman yapıda sorunlar baş göstermiştir. Borç yükü ağır olan tur operatörleri ve konaklama sektörü oldukça ağır finansallarla mücadele etmektedirler. Doğal olarak borç veren kreditörlerde de bu sorun Tahsili Gecikmiş Alacak (TGA)  sorunu olarak tüm tarafları etkilemiştir’’ dedi.

-Antalya izleniyor

Yatırım Danışmanı eski bankacı Feti Kuyucu, 2019-2020 Eylül döneminde BDDK verilerine göre ülke turizm kredilerinin yüzde 10 artarak, 14,9 milyar dolardan 16,5 milyar dolara çıktığını belirtti.

Antalya’da ise 2019’da 5,7 milyar dolar olan sektörün kredi borcunun 2020’de yüzde 17 artışla 6,7 milyar dolara çıktığını anlatan Kuyucu, Antalya’da takipteki kredilerin azalmasına rağmen 961 milyon dolar, takipteki kredinin de yüzde 6 olduğunu bildirdi.

Oteller el değiştirebilir

Sektörel borçlanmanın Antalya’da son 4 yılda dolar bazında yüzde 42 artış gösterdiğini, sektörde sorunlu ve/ veya donuk kredi oranının da yüzde 15’lere yakın olduğuna dikkat çeken Kuyucu, şu önerilerde bulundu.

‘’Sektör bilanço pasifleri ağırlıklı olarak yabancı kaynak ve krediler bazlı büyümüştür. Turizm sektöründe Kaynak – Kullanım dengesi/yapısı, borçlar / öz kaynaklar dengesinin öz kaynaklar aleyhine bozulduğu görülmektedir.  Bu ortamda ve yapıda ağırlaşmaya başlayan bilançoların pasif yapılarına/yönetimlerine dikkat etmek gerekiyor. Finansman olanaklarının değişim gösterdiği, fon sağlayıcı otoritelerin borç verme olanağı ve/veya iştahının olumsuz yönde değiştiği gözlenmektedir.

Borçlanmalar daha kontrollü ve öz kaynak dengeli olarak kurgulanmaya başlamalıdır. Ödenme kabiliyeti olan ancak geçici sorun yaşayan veya yaşaması muhtemel sektörel krediler yeniden yapılandırılmalı, aksi takdirde regülasyonlar, eliminasyon, sektörden çıkışları, el değiştirmeleri ve takipteki krediler oranlarını beklenilen oranların üzerine çıkartacaktır.’’